بزک کنندگان توافق با آمریکا، تصویب تحریم‌های جدید را درز گرفتند و اسناد تحریف شده آمریکا درباره کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ را تیتر زدند و تلاش کردند تا آیت الله کاشانی را بار دیگر مقصر این کودتا جلوه دهند.
در اسناد جدید منتشر شده، هیچ سندی درباره دخالت آیت الله کاشانی در کودتا وجود ندارد، تنها جایی که تازه به نقل از زاهدی مطالبی آمده، مربوط به ١١ ماه پیش از کودتاست و اتفاق نظر آیت الله کاشانی و حزب توده، برای برکناری مصدق! جریانی که در نهایت، هنگام کودتا از مصدق حمایت کرد. همین و تنها همین! در روز بیست و هفتم مرداد، آیت الله کاشانی طی نامهای به دکتر مصدق او را از شرایط جدیدی که کودتاچیان تدارک دیده بودند، مطلع کرد و از وی خواست که با همکاری با او تصمیمات لازم برای جلوگیری از کودتا را تدارک ببیند.
هر چند دوستان دکتر مصدق بسیار کوشیدند که در صحت نامه تردید ایجاد کنند تا به نحوی از بار مسوولیت اهمال در مقابله با کودتا و رها کردن نهضت دراوج خطر را از دوش دکتر مصدق و همکارانش بکاهند. در این میان اما مصدق وقتی فهمید سازش هزینه دارد که دیگر دیر شده بود و دستش به آیت الله کاشانی برای اتحاد مجدد علیه استعمار نمی‌رسید.
چندی است فیلم یک دقیقه و ۵۲ ثانیه‌ای از خانه مصدق روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که در بخش پایانی این فیلم، فیلم دیگری در ۳ یا ۴ ثانیه از آیت‌الله کاشانی، دکتر مظفّر بقایی، سید شمس‌الدین قنات‌آبادی و نمایندگان دیگر مجلس شورای ملی دوره هفدهم و فیلم دیگری از سپهبد زاهدی به فیلم خانه مصدق الحاق شده است. انگیزه این صحنه‌سازی هم سرپوش نهادن بر واقعیت‌های تاریخی سال ۱۳۳۲ و ادامه ترور شخصیت آیت‌الله کاشانی و نمایندگان شجاع مجلس شورای ملی است که در برابر اقدامات ضدمیهنی مصدق و مداخله انگلستان در امور داخلی ایران ایستادگی کردند.
در ادامه با دو تن از کارشناسان تاریخ معاصر، اسناد منتشر شده درباره کودتای ۲۸ مرداد را بررسی می‌کنیم.
سلیمی نمین: برخی در صدد پنهان کردن دشمنی آمریکا هستند
آقای عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران درباره انتشار اسناد جدید کودتای ۲۸ مرداد گفت: انتشار اسناد روال ثابتی دارد اما این روال در انتشار مستندات کودتای انگلیس و آمریکا در ایران نقض شد و سال‌ها به تعویق افتاد تا زندگی افرادی که با کودتا همراهی داشته یا از دنبال کنندگان کودتاگران بودند، به مخاطره نیافتد اما آزادسازی اسناد بر اساس قانون بوده و باید بعد از ۳۰ سال در اختیار جامعه قرار گیرد. وی درباره برخی ادعاهای واهی مبنی بر نقش آیت الله کاشانی در کودتای ۲۸ مرداد گفت: در اسناد منتشر شده، سندی درباره دخالت آیت الله کاشانی با CIA وجود ندارد و تنها اظهارنظر خبرنگار بی بی سی است که مطرح کرده اسناد گویای این است که آیت الله کاشانی و جمعی از روحانیون از شاه حمایت کرده‌اند. سلیمی نمین ادامه داد: در اسناد منتشرشده چنین موضوعی صحت ندارد و چیزی است که بی بی سی خط داده و متأسفانه آقای رمضان زاده بر اساس آن توئیت کرد که باید نام آیت الله کاشانی از خیابان‌ها حذف شود. مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران پس از آن به فیلم منتشر شده درباره حضور آیت الله کاشانی در خانه مصدق پس از کودتا اشاره کرد و گفت: فیلم منتشر شده منتسب به CIA در واقع اولین بار از سوی بی بی سی منتشر شده که فیلمی مونتاژ شده و سراسر جعل است که در آن می‌خواهد بگوید آیت الله کاشانی بعد از کودتا در منزل مصدق حاضر شد، درحالی که آن تصویر متعلق به حضور آیت الله کاشانی در زمان ملی شدن صنعت نفت است.
وی افزود: برخی افراد و آدم‌های محقق متأثر از مطالب موجود در فضای مجازی و یک فیلم جعلی، بدون سند آیت الله کاشانی را محکوم کرده و درصدد ایجاد نزاع کاذب بر می‌آیند که هدف آن، فقط گم کردن اصل دشمن و به حاشیه راندن آن است تا دشمن اصلی که حقوق ما را نقض کرده، از کانون توجه مردم محو شود.
سلیمی نمین تاکید کرد: چنین اقداماتی سابقه‌ای تاریخی دارد و مدت‌هاست که جریانات مساله دار حتی در اوایل پیروزی انقلاب تلاش کردند تا با ایجاد نزاعی کاذب درباره ملی شدن نفت، اصل کودتا به فراموشی سپرده شود. در این زمان هم برخی افراد دارای حاشیه همین هدف را دنبال می‌کنند و در تلاشند تا دشمنی آمریکا و نقض استقلال ایران از سوی این کشور را با ایجاد دعواهای کاذب پنهان کنند. مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ادامه داد: در آستانه افشاگری اسناد کودتای ۲۸ مرداد مردم بایدمتوجه دخالت‌های آمریکا و انگلیس باشند اما عده‌ای در تلاشند تا توجه‌ها به سمت مسائل فرعی و اختلافات داخلی میان آیت الله کاشانی و دکتر مصدق جلب شود تا دشمنی آمریکا و هجمه و کودتای بیگانه در ایران برای جوانان روشن نشود.
معتضد: سند و مدرکی مبتنی بر همکاری آیت الله کاشانی با CIA وجود ندارد
آقای خسرو معتضد، پژوهشگر تاریخ کشور، درباره اسناد جدید منتشر شده درباره کودتای ۲۸ مردادماه گفت: جریان ۲۸ مرداد به یکی ۲ سال قبل از آن برمی گردد؛ یعنی وقتی ما نفت را ملی کردیم.
وی افزود: پولی که انگلیس به ما می‌داد بسیار ناچیز بود؛ بنابراین دولت ایران طرح ملی کردن نفت را که طرحی کاملاً درست بود مطرح کرد. انگلیس می‌گفت چون من این نفت را استخراج و شناسایی کرده‌ام، حقش این است که اکثریت آن را من ببرم و یک قسط کوچک هم به ایرانیان بدهم؛ مبارزه شروع و به نتیجه رسید و خوشبختانه دکتر مصدق و آیت الله کاشانی در این مساله نقش داشتند. این پژوهشگر تاریخ کشور تاکید کرد: آیت‌الله کاشانی در ملی کردن نفت نقش مهمی داشت. اگر نگاه کنید، اکنون علمای ما هیچ گونه مصاحبه‌ای نمی‌کنند اما او در یک زمان با ۲۵۰ خبرنگار گفت وگو می‌کرد و ۴ مترجم زبردست داشت؛ بنابراین این‌ها تأثیر بسیاری در سیاست می‌گذاشت و به نظر من اکنون علمای ما باید درباره مسائل صحبت کنند.
وی همچنین درباره اظهاراتی مبنی بر همکاری آیت‌الله کاشانی با CIA برای برکناری مصدق اظهار کرد: این سخنان جدید نیست و برای اولین بار گازیوروسکی در کتابی به نام اسرار ۲۸ مرداد نوشته بود: «صبح روز ۱۹ اوت (۲۸ مرداد) دو تن از مأموران سیا به نامهای بیل هرمن و فرد زیمرمن با «آرامش» ملاقات کردند و مبلغ ۱۰ هزار دلار در اختیار او گذاشتند تا به کاشانی بدهد. چنین به‌نظر می‌آید که کاشانی ترتیب آن را داد که یک گروه ضدمصدق از ناحیه بازار به مرکز تهران روانه شود» درحالی‌که سند و مدرکی برای این امر ارائه نکرده است.
معتضد افزود: هرچه به کودتای ۲۸ مرداد نزدیک‌تر می‌شد، اختلاف میان آیت الله کاشانی و مصدق هم بیشتر می‌شد و عده‌ای با اظهارات غلط بر این آتش هیزم می‌ریختند. علت بیشتر این اختلاف هم این بود که مصدق حکم غیر قانونی بودن حزب توده را رد کرد چون قصد داشت با کارت حزب توده، آمریکا را بترساند.
منبع: صبح نو
